Stypendium szkolne może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji  materialnej,  wynikającej  z niskich  dochodów  na  osobę  w rodzinie, w szczególności gdy w rodzinie tej występuje: bezrobocie, niepełnosprawność, ciężka lub  długotrwała  choroba,  wielodzietność,  brak  umiejętności  wypełniania  funkcji opiekuńczo-wychowawczych,  alkoholizm  lub  narkomania,  a także  gdy  rodzina  jest niepełna lub wystąpiło zdarzenie losowe. Szczegółowe zasady realizacji stypendium w danej gminie regulują uchwały organów lokalnych. Zgodnie z uchwałą Rady  Miejskiej w Zabrzu stypendium szkolne wynosi miesięcznie 100% zasiłku rodzinnego, a w przypadku okoliczności szczególnych, o których mowa wcześniej – 120% zasiłku rodzinnego.

Stypendium może zostać przyznane na okres od 1-10 miesięcy. Kryterium uprawniające do otrzymania stypendium to kwota określona w przepisach ustawy o pomocy społecznej i obecnie wynosi 528zł. Pomoc materialna dla uczniów, którą stanowi m.in. stypendium szkolne, przysługuje do czasu ukończenia kształcenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia 24. roku życia. W przypadku wychowanków ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych stypendium może być przyznane do czasu ukończenia realizacji obowiązku nauki.

Stypendium szkolne jest realizowane w formie:

1) całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów udziału w zajęciach korekcyjno – kompensacyjnych, zajęciach logopedycznych, dodatkowych zajęciach nauki języków obcych, dodatkowych zajęciach edukacji informatycznej itp.;

2) całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów udziału w wyjazdach na „zielone lekcje” oraz na wycieczki szkolne o charakterze edukacyjnym;

3) całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów związanych z pobieraniem nauki poza miejscem zamieszkania uczniom szkół ponadgimnazjalnych i słuchaczom kolegiów, w tym zwrot kosztów zakwaterowania w bursie, internacie itp., a także zwrot kosztów dojazdu;

4) całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów zakupów o charakterze edukacyjnym;

5) pomocy rzeczowej o charakterze edukacyjnym, w tym w szczególności:

1. a) zakupu podręczników szkolnych,
2. b) zakupu przyborów szkolnych,
3. c) zakupu stroju związanego z procesem edukacyjnym tj. stroju sportowego na lekcje wychowania fizycznego, odzieży roboczej na zajęcia praktycznej nauki zawodu oraz stroju na zajęcia pozalekcyjne,
4. d) innych zakupów o charakterze edukacyjnym;

6) świadczenia pieniężnego (przy spełnieniu ustawowych warunków szczególnych)

Zgodnie a art. 90n ust. 6. wniosek o przyznanie stypendium szkolnego składa się do dnia 15września danego roku szkolnego, a w przypadku:

1. uczniów  i słuchaczy  szkół,  w których  zajęcia  dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym,  powszednim  dniu  lutego – do  dnia  15 lutego danego roku szkolnego;
2. słuchaczy kolegiów pracowników służb społecznych – do dnia 15 października danego roku szkolnego.

W uzasadnionych przypadkach, wniosek o przyznanie stypendium szkolnego może być złożony po upływie terminu, o którym mowa w ust.6.

W przypadku wypłaty stypendium szkolnego w formie całkowitej lub częściowej refundacji kosztów poniesionych na rzecz uprawnionego, udokumentowanie fakturami, rachunkami imiennymi lub innymi dokumentami potwierdzającymi rodzaj i wysokość tego wydatku oraz nabywcę usługi lub towaru winno nastąpić do 14 dni przed końcem wyznaczonego w decyzji okresu realizacji stypendium szkolnego. W przypadku wypłaty stypendium szkolnego w formie świadczenia pieniężnego celowość jego wykorzystania musi zostać udokumentowana fakturami, rachunkami imiennymi lub innymi dokumentami potwierdzającymi rodzaj i wysokość tego wydatku oraz nabywcę usługi lub towaru, w terminie jednego miesiąca od otrzymania świadczenia.